سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

به گزارش خبرنگار پیام طبیعت- سلیمه رحیم‌نژاد اظهار کرد: تولید بالقوه نهالستان‌های حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندارن-ساری، در سال بالغ بر 16 میلیون اصله نهال از انواع گونه‌های پهن برگ، سوزنی برگ و گلدانی است که در حال حاضر با توجه به امکانات و ظرفیت‌های موجود، تولید سالانه ما حدود 6 میلیون اصله نهال است.

سلیمه رحیم‌نژاد  گفت: در سطح حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران-ساری،  7 نهالستان با سطح 164 هکتار وجود دارد که از این میزان، 109 هکتار، سطح مفید نهالستان‌های این حوزه است.

معاون اداره جنگل‌کاری پارک‌ها و ذخیره‌گاه‌های جنگلی ، خاطرنشان کرد: تولید بالقوه این نهالستان‌ها  در سال بالغ بر 16 میلیون اصله نهال از انواع گونه‌های پهن برگ، سوزنی برگ و گلدانی است که در حال حاضر با توجه به امکانات و ظرفیت‌های موجود، تولید سالانه ما حدود 6 میلیون اصله نهال است.

رحیم نژاد، ادامه داد: با توجه به ابلاغ سازمان در خصوص سطح جنگل‌کاری تعداد گونه‌ها و نوع گونه‌ها اعلام و در دستور کار سالانه این حوزه قرار می‌گیرد.

معاون اداره جنگل‌کاری پارک‌ها و ذخیره‌گاه‌های جنگلی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران-ساری بیان کرد: ما در حال حاضر در حال برنامه‌ریزی و فعالیت برای جنگل‌کاری سال آینده هستیم؛ چرا که تولید نهال یک سال زراعی را می‌طلبد؛ لذا امسال طبق دستورالعمل ابلاغی در حال تولید نهال بر اساس تعداد و گونه هستیم.

وی عنوان کرد: برای تهیه بذر نهال، از ذخیره گاه‌ها و یا باغ بذر استفاده می‌کنیم که کاملا مشخص شده است؛ لذا بذرها را طبق برنامه می‌کاریم، کار کاشت و مراقبت آن انجام می‌شود تا در سال آینده به ما آن تعداد نهال مورد نظر را جهت جنگل کاری، انتقال به عرصه‌ها و نیز توسعه فضای سبز، بدهد.

مسئول نهالستان‌های حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران-ساری،  گفت: گونه‌های در دست تولید در این نهالستان‌ها شامل گونه‌های جنگلی منطقه هیرکانی، نظیر ون، افرا، گلابی جنگلی، گیلاس جنگلی، انواع سوزنی برگ‌ها یا گونه‌های پرستار نظیر سرو نقره‌ای، کاج سیاه، سرو زربین، می‌باشد.

معاون اداره جنگل‌کاری پارک‌ها و ذخیره‌گاه‌های جنگلی، اعلام کرد: مضاف بر این گونه‌ها، برخی نهال‌ها نیز نظیر صنوبر و اکالیپتوس که جزو گونه های سریع الرشد محسوب می‌شود و برای زراعت و تولید چوب مورد استفاده قرار می‌گیرند در این نهالستان‌ها تولید می‌شود تا از فشار بر روی  عرصه‌های منابع طبیعی ما کاسته  شود و منابع سلولوزی برای کارخانه‌های ما ایجاد شود.

رحیم‌نژاد با اشاره به نابودی قابل توجه گونه شمشاد طی سالیان اخیر در استان‌های شمالی، مطرح کرد: متاسفانه  پس از اینکه این گونه درگیر بیماری بلایت شمشاد و شب پره شد و به طور جدی مورد تهدید قرار گرفت، علیرغم اینکه در دستور کار تولید نهالستان‌های ما قرار نداشت اما این گونه نیز به لیست تولید نهال‌های ما اضافه شد تا بتوانیم این گونه را حفظ کنیم.

وی افزود: لذا تولید گونه نهال شمشاد هم به روش بذر و هم به روش قلمه در نهالستان‌های این حوزه در دستور کار و اجرا قرار گرفت که طی سه سال این نهال‌ها تولید شد و هر ساله نیز در عرصه‌هایی که بیماری بلایت و شب پره قابل کنترل باشد جنگل کاری شد و به عنوان ذخیره گاه گونه شمشاد جنگلی محسوب می‌شود.

مسئول نهالستان‌های حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران-ساری، با بیان اینکه گونه شمشاد تنها مختص 4 حوزه اداره کل منابع طبیعی استان‌های شمالی کشور است،  گفت: در حال حاضر، 10 هکتار از مرکز بذر خزر اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران-ساری در شهرستان آمل، جنگل کاری گونه شمشاد انجام گرفته است که جدا از نهال‌های منطقه ساری برای کاشت در این عرصه از نهال‌های مناطق گیلان، گرگان و نوشهر نیز استفاده شده است تا بتوانیم به عنوان یک ذخیره گاه مطمین برای حفظ این گونه مورد استفاده قرار گیرد.

ویاذعان کرد: در حال حاضر به لحاظ تعداد و سطح نهالستان‌ها، مشکلی نداریم و نیازی برای احداث نهالستان‌های جدید نیست و تمامی گونه‌های لازم در این نهالستان‌ها در حال تولید است.

معاون اداره جنگل‌کاری پارک‌ها و ذخیره‌گاه‌های جنگلی، تشریح کرد: عمده‌ترین جامعه گونه منطقه هیرکانی ما را گونه‌های راش، انجیلی، ممرز، افرا، شیردار و بلوط تشکیل می‌دهند و گونه‌هایی نظیر سرخ‌دار، ملج، گیلاس و گلابی جنگلی، سطح جامعه خیلی کمی از پوشش جنگلی منطقه هیرکانی را تشکیل می‌دهند و اگر جنگل، پتانسیل خود را در رویشگاه این گونه‌ها داشته باشد خودش به صورت طبیعی، زادآوری را انجام می‌دهد، لذا اگر بتوانیم کاری کنیم که خود جنگل، به آن مرحله از پتانسیل خود برسد که به صورت طبیعی کار احیا را انجام دهد، طبیعت بدون صرف هیچ هزینه‌ای احیا خواهد شد و یکی از کارهای بسیار مهم برای دستیابی به این مهم، جلوگیری از ورود دام به عرصه‌ها و هرگونه تجاوز به محدوده جنگلی است.

رحیم‌نژاد ادامه داد: اگر این دو اقدام اساسی صورت گیرد جنگل‌ها در پایین دست، زادآوری خود را خواهند داشت و در مناطقی که خاستگاه برخی گونه‌ها وجود دارد بذرپاشی گونه‌هایی مثل ملج انجام گیرد  که تا خودش در این محدوده مستقر و تبدیل به نهال شود.

وی عنوان کرد: نکته بسیار مهم در حفظ جنگل، حفاظت است چرا که مناطق پایین دست ما عمدتا به اراضی زراعی و باغی تبدیل شده‌اند، عمده عرصه‌های جنگلی ما را محدوده میان بند شکل می‌دهد و در مناطق بالادست که عمدتا مراتع ما را شکل می‌دهند نیز شاهد تجاوز به عرصه‌ها هستیم.

مسئول نهالستان‌های حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران-ساری، خاطرنشان کرد: جنگل‌های میان بند ما بسیار جنگل‌های خوبی هستند و اگر قسمتی از آن نیاز به احیا داشته باشد تنها کافی است که قرق شود و اگر دام و انسان به این محدوده ورود نکند زادآوری به صورت طبیعی انجام می‌گیرد.

معاون اداره جنگل‌کاری پارک‌ها و ذخیره‌گاه‌های جنگلی، ادامه داد: اگر اکوسیستم جنگل یک اکوسیستم کارآمد باشد با حصارکشی، محافظت از عرصه توسط قرق بانان و گاها  شیار، به یک اکوسیستم پایدار دست خواهیم یافت که ضمن زادآوری ،خود جنگل با آفت‌ها نیز مبارزه می‌کند.

رحیم‌نژاد متذکر شد: اگر قرق در منطقه‌ای که باید در عرصه جنگلی اتفاق بیفتد به صورت کامل، با مشارکت دامداران و اهالی، انجام گیرد، کار احیا به صورت طبیعی اتفاق می‌افتد و از صرف هزینه‌های هنگفت جلوگیری می‌شود.

وی یادآور شد: نهال‌ها با مشقت فراوان و هزینه‌های بسیار بالا تولید می‌شود و برای ترویج فرهنگ درختکاری و آشتی با طبیعت به صورت رایگان در اختیار مردم قرار می‌گیرد؛ لذا از مردم انتظار داریم که قدر و ارزش هر اصله نهال را بدانند و قطعا حفظ منابع طبیعی و عرصه‌های جنگلی بدون همراهی و مشارکت مردم در راستای اقدامات در حال انجام ممکن نمی‌شود و تقاضا می‌کنم دوستی خود با طبیعت را مستحکم‌تر کنند.

معاون اداره جنگل‌کاری پارک‌ها و ذخیره‌گاه‌های جنگلی، تشریح کرد: البته حدود 50 هکتار از عرصه جنگلی شمشاد در منطقه سنگده ساری توسط بخش حفاظت و مراقبت حوزه داره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران-ساری، در حال حفظ به صورت طبیعی است تا این گونه با از بین رفتن آفت، به صورت طبیعی مستقر شود و رشد کند.

رحیم‌نژاد تاکید کرد: گونه‌های در دست تولید کاملا مختص منطقه هیرکانی است که در سه استان گلستان، گیلان و مازندران قابل استفاده است که علیرغم صرف هزینه برای سازمان به صورت رایگان در اختیار ارگان‌ها و مردم قرار می‌گیرد و لذا می‌طلبد که توجه ویژه‌ای در کاشت، حفظ و مراقبت این گونه‌ها به ویژه از سوی مردم صورت گیرد.

وی تصریح کرد: عمده مشکلات ما به زیرساخت‌های نهالستان‌های موجود باز می‌گردد که با توجه به عمر طولانی این نهالستان‌ها، فرسودگی سیستم آبیاری، خاک و حصارکشی نیازمند ترمیم، بازسازی و توجه جدی است و قطعا با بهبود زیرساخت‌های نهالستان‌های هفت گانه این حوزه می‌توانیم سالانه 16 میلیون نهال تولید کنیم.