سازمان منابع‌طبیعی و آبخیزداری کشور

جنگل‌های ﻧﺎﺣﯿﻪ روﯾﺸﯽ زاﮔﺮس   
ﺟﻨﮕﻞﻫﺎی زاﮔﺮس ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ 6 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﮑﺘﺎر ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﻗﺮار دادن 11 اﺳﺘﺎن ﮐﺸﻮر، 42 درﺻﺪ ﺟﻨﮕﻞ‌ﻫﺎي ﮐﺸﻮر را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده و ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰاﯾﯽ در ﭼﺮﺧﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﮐﺸﻮر دارد. ﺟﻨﮕﻞ‌ﻫﺎي زاﮔﺮس ﺿﻤﻦ ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ اﻗﻠﯿﻤﯽ، ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮ را در ﺗﺄﻣﯿﻦ آب، ﺗﻌﺪﯾﻞ آب و ﻫﻮا و ﺗﻌﺎدل اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ دارد. اﺳﺘﺎن‌ﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﺟﻨﮕﻞ‌ﻫﺎي زاﮔﺮس ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: آذرﺑﺎﯾﺠﺎ‌ن‌ﻏﺮﺑﯽ، ﮐﺮدﺳﺘﺎن، ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه، اﯾﻼم، ﻟﺮﺳﺘﺎن، ﺧﻮزﺳﺘﺎن، اﺻﻔﻬﺎن، ﭼﻬﺎرﻣﺤﺎل و ﺑﺨﺘﯿﺎري، ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ، ﻓﺎرس و همدان ﻣﯽ‌ﺑﺎﺷﻨﺪ.
اﮔﺮ ﭼﻪ جنگل‌های زاﮔﺮس ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان جنگل‌های ﺑﻠﻮط ﻏﺮب ﻣﻌﺮوف ﻫﺴﺘﻨﺪ. در اﯾﻦ جنگل‌ها ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ 180 ﮔﻮﻧﻪ درﺧﺘﯽ و درﺧﺘﭽﻪ‌اي ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ ارزش ژﻧﺘﯿﮑﯽ اﯾﻦ ﺟﻨﮕﻞ‌ﻫﺎﺳﺖ. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻋﻠﻤﯽ اﻧﺠﺎم‌ﺷﺪه ﺑﯿﺶ از 90 درﺻﺪ جنگل‌های اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ داراي ﻓﺮم روﯾﺸﯽ ﺷﺎﺧﻪ زاد و داﻧﻪ و ﺷﺎﺧﻪ زاد اﺳﺖ و آن ﻗﺴﻤﺖ از جنگل‌های زاﮔﺮس ﮐﻪ داراي ﺳﺎﺧﺘﺎر داﻧﻪ‌زاد اﺳﺖ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻣﯿﺎﻧﺴﺎل ﺗﺎ ﮐﻬﻦ ﺳﺎل و در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﭘﻮﺳﯿﺪﮔﯽ و ﺑﺎد اﻓﺘﺎدﮔﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ. ﺗﻮده‌ﻫﺎي ﺟﻨﮕﻠﯽ ﺷﺎﺧﻪ زاد ﻫﻢ ﺑﻌﻀﺎً ﮐﻢ ارﺗﻔﺎع، ﭼﻨﮕﺎﻟﯽ ﺷﮑﻞ و ﻓﺎﻗﺪ ﺗﻮان زادآوري و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺬر ﻻزم ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ از ﺳﻄﺢ جنگل‌های  روﯾﺸﮕﺎه زاﮔﺮس از اﻧﺒﻮﻫﯽ ﮐﻤﺘﺮ از 25 درﺻﺪ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ. اﻣﺎ ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ اﯾﻦ ﻣﯿﺰان اﻧﺒﻮﻫﯽ ﻧﻘﺶ اﯾﻦ جنگل‌ها در ﺗﻨﻈﯿﻢ آب و ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﺧﺎك ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﮑﺎر اﺳﺖ. در ﺑﻌﻀﯽ از ﻧﻘﺎط جنگل‌های زاﮔﺮس ﺗﺎج ﺑﺮي و ﻗﻄﻊ ﺳﺮﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﻌﻠﯿﻒ دام اداﻣﻪ دارد و ﭼﺮاي ﻣﻔﺮط و ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺪه و ﮐﻮﺑﯿﺪﮔﯽ ﺧﺎك ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﺣﯿﺎت و ﭘﺎﯾﺪاري ﺟﻨﮕﻞ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. وﺟﻮد زراﻋﺖ دﯾﻢ در اﻏﻠﺐ اراﺿﯽ ﺟﻨﮕﻠﯽ و آﺗﺶ‌ﺳﻮزي ﻋﻤﺪي و ﻏﯿﺮﻋﻤﺪي در جنگل‌های  ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﺒﺐ ﮔﺮدﯾﺪه ﺗﺎ ﻫﻤﻮاره اﯾﻦ جنگل‌ها ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. در سال‌های اﺧﯿﺮ تغییرات اﻗﻠﯿﻤﯽ، ﺑﺮوز ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﭘﯿﺎﭘﯽ و ﻫﺠﻮم رﯾﺰﮔﺮدﻫﺎ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﺷﯿﻮع و ﻃﻐﯿﺎن آﻓﺎت و ﺑﯿﻤﺎري‌ﻫﺎي ﺟﻨﮕﻠﯽ در ﺳﻄﻮح وﺳﯿﻊ ﻓﺸﺎر ﺑﺮ اﯾﻦ روﯾﺸﮕﺎه ﺟﻨﮕﻠﯽ را ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ، اﯾﻦ جنگل‌ها که ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً در اﻣﺘﺪاد رﺷﺘﻪ ﮐﻮه زاﮔﺮس ﻗﺮار داﺷﺘﻪ، یک چهارم وﺳﻌﺖ اﯾﺮان را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﯽ‌دﻫﺪ و در ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ‌بندی‌ها اﯾﻦ جنگل‌ها را ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ‌کنند: 1. زاﮔﺮس ﺷﻤﺎﻟﯽ 2. زاﮔﺮس ﻣﯿﺎﻧﯽ 3. زاﮔﺮس ﺟﻨﻮﺑﯽ. ﮔﻮﻧﻪ‌ﻫﺎي اﺻﻠﯽ اﯾﻦ جنگل‌ها ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻠﻮط، ﺑﻨﻪ، ﺑﻬﻤﺮاه ﮐﯿﮑﻢ و ﺑﺎدام می‌باشند.

جنگل‌های  ﻧﺎﺣﯿﻪ روﯾﺸﯽ ارﺳﺒﺎران
جنگل‌های  اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ در ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت اوﻟﯿﻪ جنگل‌های اﯾﺮان ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﺎ ﻧﺎﺣﯿﻪ روﯾﺸـﯽ ﻫﯿﺮﮐـﺎﻧﯽ در ردﯾـﻒ ﻫﻤـﯿﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﻮد، وﻟﯽ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد دﮐﺘﺮ ﮐﺮﯾﻢ ﺟﻮاﻧﺸﯿﺮ اﺳﺘﺎد ﻓﻘﯿﺪ داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﯾﻠﯽ از ﺟﻤﻠﻪ اﺧﺘﻼف در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﮔﯿﺎﻫﯽ از ﻧﺎﺣﯿﻪ روﯾﺸﯽ ﻫﯿﺮﮐﺎﻧﯽ ﺟﺪا و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺎﺣﯿﻪ اي ﻣﺴـﺘﻘﻞ ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﺑﻨـﺪي ﺷـﺪه اﺳﺖ. ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎرﻧﺪﮔﯽ ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ از 300-500 ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﻮده وﻟﯽ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎد روزﻫﺎي ﻣﻪ ﺧﯿـﺰ ﻧﻘـﺶ ﻋﻤـﺪه اي در اﻓـﺰاﯾﺶ ﺣﺠﻢ آب و ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ داﺷﺘﻪ و ﻣﻮﺟﺐ ﺷﮑﻞ‌ﮔﯿﺮي جنگل‌های  ﻧﯿﻤﻪ ﻣﺮﻃﻮب ﺷﺪه ﮐﻪ از ﺗﻨﻮع زﯾﺴﺘﯽ زﯾﺎدي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ، اﮔﺮ ﭼﻪ در اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي از ﮔﻮﻧﻪ‌ﻫﺎي ﺟﻨﮕﻠﯽ، ﺑﺎ ﻧﺎﺣﯿﻪ روﯾﺸﯽ، ﻫﯿﺮﮐﺎﻧﯽ وﺟﻪ اﺷﺘﺮاك دارد وﻟﯽ ﻓﺎﻗﺪ ﮔﻮﻧﻪ‌ﻫﺎي ﭼـﻮﺑﯽ از ﻗﺒﯿﻞ راش، ﺗﻮﺳﮑﺎ، اﻧﺠﯿﻠﯽ، ﺳﻔﯿﺪ ﭘﻠﺖ و… ﮐﻪ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻬﻢ روﯾﺸﯽ ﻧﺎﺣﯿﻪ ي ﺧﺰري اﺳﺖ، ﺑﻮده اﺳﺖ. جنگل‌های  ﻣﺬﮐﻮر از ﺗﻨﻮع ﮔﻮﻧﻪ‌ﻫﺎي ﮔﯿﺎﻫﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ﯾﮑﺼﺪ ﮔﻮﻧﻪ درﺧﺘـﯽ و درﺧﺘﭽـﻪ‌اي در اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮﺧﯽ از ﮔﻮﻧﻪ‌ﻫﺎي آن ﻣﺎﻧﻨﺪ درﺧﺖ ﺑﻠـﻮط ﺳـﻔﯿﺪ و ﺳـﯿﺎه اﻧﺤﺼـﺎري ﺑـﻮده و ﺑـﻮم زاد ﻧﺎﺣﯿـﻪ ارﺳﺒﺎران ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻋﻤﺪه‌ﺗﺮﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ‌ﻫﺎي درﺧﺘﯽ و درﺧﺘﭽﻪ‌اي اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: اوري ﯾﺎ ﺳـﯿﺎه ﺑﻠـﻮط، ﺳـﻔﯿﺪ ﺑﻠـﻮط، ﻣﻤـﺮز (اوﻻس)، ﮐﭽﻒ، اﻧﻮاع اﻓﺮا، ﮔﯿﻼس وﺣﺸﯽ، زﺑﺎن ﮔﻨﺠﺸﮏ، ﻣﻠﭻ، ﻧﺎرون، ﺳﺮﺧﺪار، ﺑﺎراﻧﮏ، اﻧﻮع ﺳﺮو ﮐﻮﻫﯽ، ﻓﻨـﺪق، ازﮔﯿـﻞ، ذﻏـﺎل اﺧﺘﻪ و . . ..  ﻋﻤﺪه ﺗﺮﯾﻦ ﺗﯿﭗ‌ﻫﺎي ﮔﻮﻧﻪ‌ﻫﺎي ﺟﻨﮕﻠﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺑﻠﻮط و ﻣﻤﺮز، اﯾﻦ جنگل‌ها از ﺗﺮاﮐﻢ زﯾﺎدي ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ و ﻣﯿﺰان ﺗـﺎج  ﭘﻮﺷﺶ ﺗﻮده‌ﻫﺎي ﺟﻨﮕﻠﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﺪدرﺻﺪ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ‌رﺳﺪ. ارﺗﻔﺎع درﺧﺘﺎن در ﺑﺮﺧﯽ ﮔﻮﻧﻪ ﻫـﺎ 20 ﻣﺘـﺮ اﺳـﺖ. ﺑﺮ اﺳـﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻣﯿﺰان ﻣﻮﺟﻮدي ﭼﻮب اﯾﻦ جنگل‌ها ﺗﺎ 17 ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ در ﻫﮑﺘﺎر را ﻧﺸﺎن ﻣـﯽ‌دﻫـﺪ. اﯾـﻦ ﻧﺎﺣﯿـﻪ از ﻧﻈـﺮ ﺗﻨـﻮع زﯾﺴـﺘﯽ ﺟﺎﻧﻮري ﻧﯿﺰ ﻏﻨﯽ ﺑﻮده و در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻧﯿﺰ داراي ﮔﻮﻧﻪ اﻧﺤﺼﺎري ﺳﯿﺎه ﺧـﺮوس ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ، جنگل‌های ارﺳـﺒﺎران ﺟـﺰء ﯾﮑـﯽ از 9 ذﺧﯿﺮه‌ﮔﺎه ﺑﯿﻮﺳﻔﺮ (ﺟﻬﺎﻧﯽ) در ﮐﺸﻮر اﺳﺖ.

جنگل‌های  ﻧﺎﺣﯿﻪ روﯾﺸﯽ اﯾﺮاﻧﯽ ﺗﻮراﻧﯽ 
جنگل‌های ﻧﺎﺣﯿﻪ روﯾﺸﯽ اﯾﺮان ﺗﻮراﻧﯽ در 14 اﺳﺘﺎن ﮐﺸﻮر ﭘﺮاﮐﻨﺪه اﺳﺖ. اﯾﻦ استان‌ها اﮐﺜﺮاً در ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻣﺮﮐـﺰي و ﺷـﺮق ﮐﺸﻮر ﻗﺮار دارﻧﺪ و جنگل‌های اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ اﮐﺜﺮاً در ﮔﺬﺷﺘﻪ در اﺛﺮ اﺳﺘﻔﺎده بی‌رویه ﮐﺎﻣﻼً ﻣﺨﺮوﺑﻪ ﺷﺪه‌اﻧﺪ. ﺑﻄـﻮري ﮐـﻪ ﺑـﯿﺶ از 84 درﺻﺪ اﯾﻦ جنگل‌ها از اﻧﺒﻮﻫﯽ ﮐﻤﺘﺮ از 25 درﺻﺪ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ و جنگل‌های  ﻧﺴﺒﺘﺎً اﻧﺒﻮه آﻧﻬﺎ ﮐﻤﺘﺮ از 2 درﺻﺪ ﮐﻞ ﺳﻄﺢ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺗﻮان اﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ در اﯾﻦ ﺟﻨﮕﻞ ﻫﻢ ﺑﻪ دﻻﯾﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻗﻠﯿﻤﯽ و ﻫﻢ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﺷﺪﯾﺪ ﺧﺎك ﺑـﻪ ﮐﻤﺘـﺮ از 25 درﺻـﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺮﺧﯽ از ﮔﻮﻧﻪ‌ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺟﻨﮕﻠﯽ در اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺑﻨﻪ، ﺑﺎدام، ارس (ﺳﺮو ﮐﻮﻫﯽ) ، ﺗـﺎغ و  …. همچنین در 14 اﺳـﺘﺎن ﮐﺸـﻮر ﮐـﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺮﮐﺰي و ﺷﺮق ﮐﺸﻮر ﻗﺮار دارﻧﺪ و اﻧﺒﻮﻫﯽ آن ﮐﻤﺘﺮ از 25 درﺻﺪ اﺳﺖ، ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﯿﺘﻮﺳﻮﺳـﯿﻮﻟﻮژي در اﯾﻦ جنگل‌ها، ﺟﻮاﻣﻊ جنگل‌های اﺳﺘﭙﯽ ارس و اﺳﺘﭙﯽ ﺑﻨﻪ – ﺑﺎدام روﯾﺶ دارد.

جنگل‌های ﻧﺎﺣﯿﻪ روﯾﺸﯽ ﺧﻠﯿﺞ ﻋﻤﺎﻧﯽ (ﺟﻨﻮب)
اﯾﻦ جنگل‌ها، ﺑﺎ ﮔﻮﻧﻪ‌ﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﮐﻬﻮر، اﻧﻮاع آﮐﺎﺳﯿﺎ و . . .، از ﻗﺼﺮﺷﯿﺮﯾﻦ در ﻏﺮب ﮐﺸﻮر ﺷﺮوع ﺷﺪه، ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻨﻮب از استان‌های ﺧﻮزﺳﺘﺎن، ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن و ﺑﻮﺷﻬﺮ ﻋﺒﻮر ﮐﺮده ﺑﻪ ﻣﺮز ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ﻣﻨﺘﻬﯽ ﻣﯽ‌ﺷـﻮد. این ناحیه دو ﻗﻠﻤـﺮو ﺧﻠﯿﺠـﯽ و ﻗﻠﻤـﺮو ﻋﻤـﺎﻧﯽ دارد؛ ﻗﻠﻤـﺮو ﺧﻠﯿﺠﯽ ﺳﻤﺖ اﺳﺘﺎن ﺑﻮﺷﻬﺮ و ﮔﻮﻧﻪ‌ﻫﺎي ﺷﺎﺧﺺ آن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﻨﺎر اﺳﺖ و ﻗﻠﻤﺮو ﻋﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﺎﻻﺗﺮ و ﺑﺎرﻧـﺪﮔﯽ ﮐﻤﺘـﺮ از ﺣﯿﺚ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ ﻏﻨﯽ‌ﺗﺮ از ﺧﻠﯿﺠﯽ و ﻋﻤﺪﺗﺎً ﮐﻬﻮر اﯾﺮاﻧﯽ اﻧﻮاع آﮐﺎﺳﯿﺎ وﺣﺸﯽ و در ﻗﺴﻤﺖ ﺷﺮﻗﯽ اﯾـﻦ ﻗﻠﻤـﺮو ﻧﺨـﻞ ﭘﺎﮐﻮﺗـﺎه (داز) را ﺷﺎﻫﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ جنگل‌ها را جنگل‌های ﺷﺒﻪ ﺳﺎوان ﻫﻢ ﻣﯽ‌ﻧﺎﻣﻨﺪ.
همچنین در ﺑﺨﺸﯽ از اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ، جنگل‌های ﻣﺎﻧﺪاﺑﯽ (ﻣﺎﻧﮕﺮو) وﺟﻮد دارد ﮐﻪ از ﺑﻨﺪر ﻋﺴـﻠﻮﯾﻪ ﺗﺎ ﮔﻮاﺗﺮ اﻧﺘﺸﺎر دارند. ﮔﻮﻧﻪ‌ﻫﺎي ﺷﺎﺧﺺ این جنگل‌ها ﺣﺮا و ﭼﻨﺪل ﻣﯽ‌ﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ جنگل‌ها در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﻓﺼـﻠﯽ درﺟـﻪ ﺣـﺮارت از ده درﺟـﻪ ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﺮدﺗﺮﯾﻦ ﻣﺎه ﺳﺎل ﺑﯿﺶ از ده درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯿﮕﺮاد ﻣﯽ‌ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ را دارند.